Bibracte: Nog niet alle geheimen zijn onthuld

Alle geheimen van het voormalige oppidum van de Galliërs zijn nog niet blootgelegd, verre van dat! Opgravingen blijven doorgaan. (Een oppidum is een op hoogte gelegen versterkte stad of burcht van Keltische oorsprong).
Vincent Guichard (algemeen directeur van Bibracte) heeft onlangs ‘l’Association Joseph Déchelette de Roanne’ in het museum en op de archeologische site rondgeleid. De tweeëntwintig leden van de delegatie werden ondergedompeld in de geschiedenis die geschreven is in steen, hout en ijzer. Zoals de ‘murus gallicus’ (Gallische muur) die veel indruk maakte op Julius Caesar bij zijn eerste bezoek aan Bibracte, in het jaar 58 voor Chr. aan het begin van de Gallische Oorlog.
De Gallische Oorlog heeft de ontwikkeling van het oppidum versneld, nadat het een eeuw lang stilgestaan had en geleidelijk verlaten was ten gunste van ‘Augustodunum’ (het huidige Autun).
Als hij zegt: “Hier is geschiedenis geschreven vanuit de grond!” vat Vincent Guichard in een paar woorden alle lessen van de archeologen samen. Want daar, op de Mont Beuvray, is de grond als een boek waarvan je langzaam de pagina’s omslaat; als een verteller die zijn verhaal in stukjes en beetjes voordraagt.

Architectuur en hout
Dankzij de onvermoeibare onderzoekers, weten we nu dat Bibracte gebouwd was op palen. Als bewijs geldt een omgevallen muur na een brand. De Galliërs gebruikten in tweeën gespleten bomen. Zonder deze brand zouden de onderzoekers waarschijnlijk nooit een bewijs hiervoor gevonden hebben. De directeur van Bibracte zegt hierover: “Een ramp is een grote vreugde voor archeologen.”

De Galliërs beheersten het vak van bouwen op palen. Wetenschappers van de universiteit van Besançon vonden op een groot openbaar terras van 90 m2, van vóór de Romeinse verovering, sporen van aarde en hout die van een zuilengalerij met vier vleugels afkomstig was. Het geheel werd ondersteund met indrukwekkende eiken palen tot een diepte van 1.20 meter. “Het gebruik van hout in Bibracte lijkt erg op de werkwijze in de Middeleeuwen,” accentueert Vincent Guichard.
Geromantiseerde bouw
De Galliërs hadden een volledig eigen stijl van bouwen. De huizen, gebouwd van steen, werden rijkelijk uitgerust: atrium (Een centrale open ruimte in het midden van een gebouw), peristyle (een zuilengalerij), verwarming, ruimte voor ontvangsten … De architectuur van de grote stad toont de liefde voor Rome.

Wijn van Etrurië (Het huidige Toscane)
De aarde rond het Oppidum bevat tonnen aan amforen (keramische kruiken). Archeologen hebben er duizenden, meest gebroken maar soms ongeschonden, opgegraven. “Bibracte heeft veel wijnen geproduceerd, waaronder topwijnen”, aldus Vincent Guichard. “Er waren handelsovereenkomsten tussen de belangrijkste producenten van Italiaanse wijnen en de Galliërs”.
Wat gebeurde er met de kruiken, nadat ze eenmaal geleegd waren? Pierre Nouvel (van de universiteit van France-Comté) ontdekte met zijn onderzoekers een enorme hoeveelheid scherven (en zelfs hele amforen) die gebruikt werden om het terrein te egaliseren.

Werkplaatsen
Munten, potten, zwaarden … alles konden ze maken in Bibracte! De Gallische hoofdstad had “honderden werkplaatsen” die voor veel bedrijvigheid zorgden.

Romeinse tempels en Gallische overblijfselen
Archeologen onder leiding van Tom Moore (Universiteit van Durham, Engeland) gaan hun onderzoek deze zomer hervatten. “Onder de overblijfselen van twee kleine Romeinse tempels worden opnieuw dingen uit de Gallische tijd gevonden”, grinnikt Vincent Guichard met glinsterende ogen. “Resten van hout, sporen van branden…… En dat alles hemelsbreed dicht bij Bibracte en de bron van de Yonne, op het grondgebied van de gemeente Glux-en-Glenne”.

Bibracte kent nog vele geheimen. Archeologen hebben nog veel werk te verzetten op het 135 hectare grondgebied omgeven door vestingmuren.

Aart Sierksma

Bron: ljdc, Bibracte : la cité éduenne n’a pas encore livré tous ses mystères [Jean-François Perreti]

Informatie: Museum Bibracte – Mont Beuvray Saint-Léger-sous-Beuvray. Open in 2017 elke dag tot 12 november van 10.00-18.00 uur (tot 19.00 uur in juli en augustus) 03.85.86.52.35; website