Kaalslag in de Morvan

Er is iets gaande in de Morvan. Sinds woensdag 1 september wordt een nieuw systeem getest voor het kappen van bomen, waarbij de drempel voor het aanvragen van een vergunning wordt verlaagd van 4 naar 2 hectare.

Omdat het een onderwerp is dat de vertegenwoordigers van het Park na aan het hart ligt

Tijdens de opstelling van het handvest 2020-2035 Parc Naturel Régional du Morvan (PNRM) was er al onenigheid over dit punt: de drempel voor het aanvragen van een vergunning voor het vrij kappen zou worden verlaagd van 4 hectare naar 0,5. Dit strijdpunt had zelfs op een gegeven moment het voortbestaan van het park op het spel gezet. Deze bepaling is namelijk in de wet verankerd en kan niet door een regionaal natuurpark worden gewijzigd.

In oktober 2020 is een bijeenkomst gehouden met alle belanghebbenden uit de sector, en in juni 2021 heeft de prefect van de regio opdracht gegeven dit experiment te starten.

Omdat dit het mogelijk moet maken om het kappen in de Morvan te beperken

Eenentwintig gemeenten in de vier departementen van het park krijgen te maken met dit experiment. In de Yonne gaat het om de gemeenten Chastellux-sur-Cure, Domecy-sur-Cure en Saint-Germain-des-Champs. Zij moeten het mogelijk maken de drempel voor het aanvragen van een vergunning voor het kappen van bomen te verlagen voor landbouwbedrijven die niet over een gebruiks- en beheerplan beschikken.

‘Wij hebben ermee ingestemd het experiment uit te voeren in deze 21 gemeenten, die werden gekozen op basis van verschillende criteria: de omvang van de bedrijven, het landschappelijk belang en het belang als cultureel erfgoed’. Je moet dan denken aan bijvoorbeeld oude bossen met een hoge ecologische waarde, steile hellingen waar kaalslag het risico van aardverschuivingen verhoogt, de nabijheid van drinkwaterwingebieden, belangrijke landschapsgebieden, enz. Het idee is om door kleinere gebieden te selecteren je meer directe controle hebt op de uitvoering.

Omdat het ook boseigenaren bewust moet maken

‘Binnenkort gaan we een afspraak maken met boseigenaren om milieu- en landschapskwesties met hen te bespreken’, zegt Pauline Chauche de Gesnais, een van de twee agenten van het Centre National de la Propriété Forestière (CNPF) die verantwoordelijk zijn voor het Morvan-gebied. Het doel is uiteraard zoveel mogelijk deelnemers bewust te maken van de milieuaspecten van bosbeheer. ‘Wij kunnen nog een aantal aanbevelingen toevoegen, hoofdzakelijk van tweeërlei aard: iets anders doen dan kappen als dat niet echt noodzakelijk is, of aanbevelingen die in de richting gaan van beperking van de milieueffecten’.

Een van de gevolgen zal zijn dat het aantal dossiers dat door het personeel van de overheid en het CNPF moet worden verwerkt, zal toenemen. Het systeem moet binnen een jaar worden geëvalueerd om na te gaan of het kan worden aangepast, met name wat de werklast van het personeel betreft.

Wat is het handvest 2020-2035

Het Parc du Morvan staat geregistreerd door een decreet dat in 2020 afliep. Iedere vijftien jaar moet er een nieuw handvest voorgelegd worden. Dit is een document dat door gekozen vertegenwoordigers van het park in samenwerking met andere belanghebbenden wordt opgesteld en waarin de oriëntaties van de structuur voor een bepaalde periode worden vastgelegd.

Het is gebaseerd op vier te bereiken doelstellingen:

– handhaving van het sociaal contract rond een gemeenschappelijk goed

– in stand houden van een gebied met een hoge erfgoedwaarde

– bevestiging van de verschillen

– begeleiding van de ecologische overgang

Uit deze vier hoofdlijnen vloeien vele acties en besluiten voort.

De strijd tegen de houtkap in de Morvan

De organisatie Canopée, SOS Forêts en andere groeperingen die zich inzetten voor de bescherming van het bos, hebben een petitie gelanceerd tegen het kappen in de Morvan. De petitie, die gericht is aan de minister van Transition écologique, heeft al iets meer dan 4.000 handtekeningen verzameld.

‘Wij wilden deelnemen aan deze strijd voor het behoud van de Morvan, omdat het een perfect voorbeeld is van wat er momenteel in Frankrijk gebeurt, met name op het gebied van houtkap en de intensieve exploitatie van de douglas par. Het laat zien hoe bosbouwbeleid er uitziet, zonder voorafgaand debat’, aldus Sylvain Angerand (voorzitter Canopée, en bosbouwkundig ingenieur). ‘Deze bagatellisering van het kappen is des te verontrustender in de Morvan, omdat hier 80% van de bossen in handen is van particuliere eigenaars. Terwijl het openbare domein wordt beheerd door l’Office national des forêts (ONF), gelden voor particuliere percelen niet dezelfde regels inzake exploitatie. Boven de 25 hectare is een eenvoudig beheerplan verplicht, dat eerst door de CRPF en daarna door de staat moet worden goedgekeurd, maar beneden de 4 hectare kan de boseigenaar wettelijk doen wat hij wil. Het uiteindelijke doel van het verzoekschrift zou een wijziging van de plattelandswetgeving zijn, om een en ander duidelijker te maken. Als dat niet mogelijk is, kunnen we tenminste dingen doen met de instrumenten die al bestaan,’ voegt de bosbouwingenieur eraan toe.

Precies om die reden is het Natuurpark de Morvan, bij het opstellen van het handvest 2020-2035, verwikkeld in een touwtrekkerij met de prefect van de regio. Omdat het Park er vaak van wordt beschuldigd niet mee te helpen de bossen te vrijwaren van kaalslag, wil het zichzelf de middelen geven om dat wel te doen. Of tenminste om ervoor te zorgen.

‘Wat wij vragen is dat wij op de hoogte worden gebracht wanneer een eenvoudig beheerplan wordt opgesteld, zodat wij een advies kunnen uitbrengen. Wij willen ook dat de drempel van 4 hectare waaronder de landbouwer aan geen enkele regelgeving is onderworpen, wordt verlaagd tot een halve hectare,’ verklaart Sylvain Mathieu, voorzitter van het Regionaal Natuurpark.

Aart Sierksma

Bron: Pourquoi le parc naturel régional du Morvan fait l’objet d’une expérimentation sur les coupes rases? [Myriam Deborbe]