Welke regels gelden in het bos

Waar mag je met een auto rijden? Hoe weet je of een pad wel of niet toegankelijk is voor autoverkeer? Juridisch gezien is dit een hele ‘puzzel’. Hieronder vind je enkele nuttige tips voordat je op stap gaat.

Kan ik elk pad volgen als ik het bos inga?

“Nee”, zegt Charles Péot van het ‘Collectif de défense des loisirs verts’ (Codever) in Villeneuve-sur-Yonne. “Hoewel veel wegen in de Yonne opengesteld zijn voor het verkeer, zijn er uitzonderingen. Het eerste element dat moet worden gedefinieerd om deze vraag te beantwoorden, is het type weg waar we mee te maken hebben. En als er geen borden staan, is dat niet zo eenvoudig.”

Er zijn drie soorten paden:

• les chemins ruraux, ook wel gemeentelijke wegen (‘chemins communaux’) genoemd. Ze zijn per definitie opengesteld voor het openbaar verkeer, ook voor motorvoertuigen, zelfs als ze door openbare bossen of beschermde gebieden lopen. Alleen een gemeentelijke verordening kan dit verkeer voorkomen. In dat geval is de gemeente verplicht om borden te plaatsen om gebruikers te informeren.
• les chemins privés en les chemins d’exploitation. Dit zijn twee verschillende soorten wegen, maar met dezelfde regelgeving. De eigenaar beslist of het pad open of afgesloten is het voor verkeer en hij is niet verplicht om een bord te plaatsen.

Zijn er wegen die permanent afgesloten zijn voor het verkeer?

Ja, sommige paden zijn verboden voor bepaalde voertuigen. Dit is bijvoorbeeld het geval langs rivieren of op jaagpaden waar geen voertuigen zijn toegestaan. In dit geval moet er een bord te zien zijn om gebruikers te waarschuwen. Deze verboden hebben ook betrekking op ‘les voies vertes’ (fietspaden en/of voetpaden) en ‘les voies de défense forestière contre l’incendie’ (brandgangen).

Hoe weet ik wat voor soort weg het is, als er geen bord staat?

Dat is nogal ingewikkeld. Bij afwezigheid van signalering is het onmogelijk om de status van de weg te kennen. Maar Charles Péot stelt dat sommige criteria het mogelijk maken om te weten of de weg op zijn minst “verondersteld wordt open te staan voor verkeer”. Het is dus noodzakelijk om te kijken of er een bord, een barrière of een obstakel aanwezig is. Ook de breedte van de weg kan een rol spelen.

Recente jurisprudentie geeft wat meer duidelijkheid. Als een pad berijdbaar is en niet afgesloten voor het verkeer, mag je er gebruik van maken.

Welke wegen mag je niet nemen?

Om geen risico te lopen is het beter om bepaalde paden te mijden, zoals karresporen, onverharde paden die dienst doen als recht van overpad, brandgangen in bossen …

En welke regels zijn van toepassing buiten de paden?

In het bos geldt de ‘Code forestier’: Het is verboden je buiten de wegen en paden te begeven. Het maakt daarbij niet uit of het bos in staatseigendom, in gemeente-eigendom of in privébezit is. De off-piste is voor elke weggebruiker verboden, behalve voor wandelaars. Een pad van minder dan twee meter breed wordt beschouwd als een wandelpad, tenzij anders aangegeven.

En in beschermde gebieden?

In ‘Natura 2000’ en in regionale natuurparken zijn de hierboven vermelde regels van toepassing. Zelfs als het gebied een beschermde status heeft, is het gebruik van gemotoriseerde voertuigen niet per se verboden.

Welk risico loop ik als ik me op verboden terrein begeef, zelfs zonder het te weten?

In natuurgebieden buiten de bossen is de ‘Code de l’environnement’ van toepassing. Hierin staat dat rijden buiten de openbare weg strafbaar is en beboet wordt met 1.500 euro of meer (klasse 5). Maar een rechter kan ook een andere straf opleggen, zoals het intrekken van het rijbewijs, inbeslagname van het voertuig of detentie …

In het bos voorziet de  ‘Code forestier’. Rijden op een verboden pad wordt beboet met 135 euro (klasse 4). Rij je buiten de wegen en paden dan geldt een 5e klasse boete. In dit tweede geval kan de rechter ook aanvullende straffen opleggen.

Aart Sierksma (La difficulté, c’est qu’il ne suffit pas exactement de vivre selon la règle. Michel Houellebecq)

Bron: Usagers des chemins et de la forêt : des règles à respecter [Maëlle Hamma]