©Fabrice Caterini Château de Bazoches gedurende vier dagen Château Perché
Château de Bazoches verandert begin juli in Château Perché. Van 6 tot en met 9 juli ontvangt het kasteel 6.500 bezoekers voor een festival dat de zintuigen moet ontwaken
Vertaald uit het Frans naar het Nederlands uit le Journal du Centre
©Peter MieteNederlandse winterlezingen
L’huis Preau in Chatin organiseert de komende tijd enkele Nederlandse winterlezingen.
Op 5 maart vertelt Peter Miete over Indonesië, vroeger en nu.
Op 19 maart is het de beurt aan Andrea van Vuuren. Zij gaat, onder het thema “gezond ouder worden” in op de Blue Zones.
Franse vrouwelijke astronaut komt uit Bourgondië
Ze is de collega van Thomas Pesquet. Sophie Adenot is een Franse vrouwelijke astronaut en ze komt uit Corbigny in de Nièvre. Ze is gekozen uit 22.000 kandidaten. Ze is 40 jaar en heeft een diploma op zak van l’Ecole nationale supérieure de l’aéronautique et de l’espace in Toulouse, dezelfde opleiding als Thomas Pesquet volgde. Daarna volgde zij nog studies aan het prestigieuze MIT en werd luitenant – colonel in het leger. Zij ging mee op missies als helicopterpiloot naar Afghanistan.
Gezocht huisartsen
Er is een groot gebrek aan medisch personeel in de Bourgogne
Mensen gaan soms naar het ziekenhuis met klachten waar je ook mee naar een huisarts kan.
RTL maakte recent een filmpje over een huisarts in de Bourgogne. ‘Het leven gaat hier langzamer’ zegt hij.
Wordt de Haut-Folin het nieuwe Alpe-d’Huez
Geslaagde 1-april grap schrikt inwoners Morvan op.
Het artikel mbt de plannen rond de Haut Folin ging als volgt:
Binnenkort starten de werkzaamheden: een verwarmde stoeltjeslift, skihellingen en een bar op grote hoogte. Als alles klaar is zijn de vakantiegangers welkom, op slechts 300 km van Parijs.
Al in 1950 werden de eerste ski-activiteiten in het hart van het regionale natuurpark de Morvan ontwikkeld. Door gebrek aan personeel en sneeuw is het aanbod uiteindelijk beperkt gebleven tot langlaufen met zes afdalingen die regelmatig door de Skimo-vereniging worden aangeboden.
Een Zwitser die in zijn jeugd vakantie vierde op de Haut-Folin
Maar in de afgelopen maanden heeft een onverwachte gebeurtenis de kaarten opnieuw geschud, en daarmee de hele toekomst van het gebied. De voorzitter van Skimo, Jean-Luc Mathieu, vertelt het verhaal: ‘Wij zijn benaderd door een Zwitser die zojuist op grote schaal heeft geïnvesteerd in de infrastructuur. We gaan de Haut-Folin naar een andere dimensie brengen. Deze investeerder, die anoniem wenst te blijven, bracht in zijn jeugd zijn vakanties door in de Morvan en voelt zich erg verbonden met de Haut-Folin. Het idee zat al een tijdje in zijn hoofd, maar de Covid heeft het versneld. Hij vond, zoals wij eigenlijk allemaal, dat de Fransen hun batterij dicht bij huis moeten kunnen opladen en dat met name de Parijzenaren de behoefte hadden om in de natuur te zijn zonder te ver van huis te zijn.’
Bingo: de Haut-Folin is het best bereikbare skioord vanuit Parijs, veel dichterbij dan zijn grote zusters in de Alpen en de Jura. Bovendien maakt de nabijheid van Dijon, Nevers en Autun het tot een ideale bestemming voor de Bourgondiërs. Het enige dat ontbrak was het geld om het skioord uit te breiden. Et voilà!
Acht skipistes, een danscafé met DJ en sneeuwkanonnen
‘Het geldbedrag zal niet openbaar worden gemaakt, maar het is een aanzienlijk bedrag’, verzekert Jean-Luc. ‘Hoe dan ook, de gulle gever heeft het goed gezien. Het geld zal worden gebruikt voor de bouw van een los te koppelen en verwarmde stoeltjeslift die acht afdalingen zal bedienen: drie groene, drie blauwe en twee rode’, legt de voorzitter van de Skimo-vereniging uit. ‘Het is relatief klein, maar we willen het ook graag compact houden’.
De aankomst van de stoeltjeslift zal worden geïnstalleerd op de top van de Haut-Folin, het ‘dak van de Morvan’, dat op 901 meter ligt. Het beginpunt zal op een steenworp afstand van het chalet van Préperny komen te liggen, dat al jaren lang langlaufers en andere bezoekers ontvangt. Er komt ook een kleine skilift voor kinderen met een licht hellende afdaling.
De top van Haut-Folin beschikt reeds over een helikopterlandingsplatform, zodat welgestelde vakantiegangers rechtstreeks vanuit de lucht kunnen aankomen.
‘Het chalet van Préperny zal ook een grote verandering ondergaan. Om een jong publiek aan te trekken zal gedurende het hele seizoen een DJ aanwezig zijn, die tot drie uur ‘s nachts dansmuziek zal verzorgen’, legt de voorzitter van Skimo uit. ‘Daarnaast is er natuurlijk eten en drinken met pannenkoeken en glühwein. We willen er een nieuw Alpe-d’Huez van maken, weg met het oubollige imago’, zegt Jean-Luc Mathieu.
Maar hoe kun je de skipistes laten functioneren met de slechte sneeuwcondities van de laatste jaren? ‘We hebben aan alles gedacht. Er zullen sneeuwkanonnen op iedere piste komen’, legt Jean-Luc Mathieu uit.
Een hotel à la Suisse... en dromen over de Olympische Winterspelen
De werkzaamheden zullen in de komende maanden starten. ‘Het doel is klaar te zijn voor de eerste sneeuwval in 2023. Maar daar houdt het project niet op: in een tweede fase, waarschijnlijk tegen 2025, wil de investeerder ook een luxehotel bouwen, à la Suisse, een beetje zoals The Shining maar dan minder angstaanjagend,’ zegt Jean-Luc Mathieu geamuseerd. Het hotel heeft al een naam: Le Grand Montarnu, genoemd naar de op één na hoogste berg in het gebied.
Maar het hoogtepunt van deze tweede fase van de werkzaamheden wordt de aanleg van een bobsleebaan die zal beginnen op de top van de Grand Montarnu. Het doel: een clientèle aantrekken die op zoek is naar spanning en ontdekkingen.
‘Niets is nog zeker, maar we denken natuurlijk aan de Olympische Winterspelen van 2030,’ zegt de voorzitter van Skimo. Hoewel de volgende Spelen al aan Italië zijn toegewezen, heeft het Internationaal Olympisch Comité nog geen besluit genomen over de volgende editie… Wordt vervolgd.
Aart Sierksma
Bron: Dans le Morvan, la station de ski du Haut-Folin veut devenir “la nouvelle Alpe-d’Huez” [Lisa Guyenne]
Een spookdorp
De gemeente Saint-Aubin-des-Chaumes bestaat eigenlijk helemaal niet. De naam van het dorp is alleen maar van toepassing op de kerk. De inwoners wonen in twee gehuchten, Charancy en Chalvron.
Geschiedenisverhalen vertellen dat de Duitsers op het hoogtepunt van de Tweede Wereldoorlog het dorp Saint-Aubin-les-Chaumes nooit hebben gevonden. En daar is dus een goede reden voor: het hele dorp bestaat niet. Hoewel het wel een postcode heeft, is het onmogelijk een weg te vinden die je naar dit dorp brengt. Het enige dat je kunt vinden zijn de borden van Charancy en Chalvron, waar de zesenzestig inwoners wonen.
De kerk draagt de officiële naam
De naam van het dorp geldt alleen voor de kerk, die als enige de officiële naam van de gemeente draagt. Het is gelegen op de top van de heuvel Saint-Aubin. ‘Wij vinden het ook verrassend, tegenstrijdig zelfs, maar zo is het nu eenmaal,’ verklaart burgemeester Etienne Bera, die in Charancy woont.
‘De tweeënzestig inwoners zijn min of meer gelijkmatig verdeeld. We hebben echter gemerkt dat er de laatste jaren een paar meer in Charancy wonen. Het feit dat zij niet in een dorp, maar in gehuchten wonen, houdt de bewoners niet echt bezig hoor. We zijn eraan gewend, dat is alles,’ bevestigt Jacques Semarcelle, eerste wethouder, die in Chalvron woont. Hij heeft zich vaak over deze situatie gebogen, wat op zijn zachtst gezegd voor nog meer verbazing zorgde. ‘Ik heb stukje bij beetje antwoorden op mijn vragen gevonden. Lang geleden, lang voordat Chalvron en Charancy twee fusiegemeenten vormden, was Chalvron bijvoorbeeld verbonden aan Bazoches.
Rivaliteit
Ondanks dat het dorp op papier niet bestaat, zijn er toch straatnamen en huisnummers. ‘En die hebben we al zo’n tien jaar,’ vervolgt Étienne Bera. ‘Twee jaar geleden, toen we bezig waren met restauratiewerkzaamheden aan de kerk, zeiden we tegen elkaar dat dit toch wel een eigenaardige situatie is. We hebben een dorpskerk, gelegen op een groot stuk grond dat ook nog eens de naam van het dorp draagt.
Ondanks deze merkwaardige situatie, kunnen de inwoners van beide gehuchten goed met elkaar overweg en zijn de activiteiten goed over de beide gehuchten verdeeld. De zagerij van William Testa staat in Chalvron, er is een gîte in Charancy en het gemeentehuis staat in Charancy. ‘Nee, er is geen rivaliteit tussen de twee gehuchten,’ aldus de burgemeester en de wethouder.
Jacques Semarcelle vertelt vervolgens dat hij ooit in een oud kadaster de naam Saint-Aubin-les-Chaumes heeft gevonden, nog voordat de gemeente zo heette. ‘Maar dat verandert niets aan de huidige situatie,’ legt hij uit. ‘We leven al een lange tijd zo. En dat gaat heel goed zo’.
Guy Carlier en Alain de Chalvron
De komiek Guy Carlier bezit al heel lang een huis in het centrum van het gehucht Chalvron. ‘Het is in feite een familiehuis dat hij heeft behouden,’ zegt de burgemeester. ‘Het was van zijn grootmoeder. Hij komt hier zo vaak als hij kan, afhankelijk van zijn agenda. Ik heb hem verschillende keren aan de telefoon gehad. Hij was hier nog voor een paar dagen tijdens de kerstvakantie. Nu speelt hij zijn nieuwe show, maar zodra hij de kans krijgt, komt hij weer. Hij kent natuurlijk de bijzonderheden van het dorp.
Dan hebben we nog Alain de Chalvron. De voormalige verslaggever, die jarenlang vaste correspondent voor France 2 in de Verenigde Staten was, is naar een van de twee gehuchten genoemd. ‘Ik weet dat er familierelaties bestaan, maar ver weg. En ik weet ook dat hij hier ooit is langsgekomen,’ merkt Étienne Bera op.
Aart Sierksma
Bron: Saint-Aubin-des-Chaumes, le village fantôme [Pierre Brérard]
Maak kennis met de beeldhouwer Henk Slomp
De Nederlandse beeldhouwer Henk Slomp, geboren in 1955 in Groningen, woont sinds bijna twee jaar in Lormes in de Morvan, in een voormalige bank. Hier presenteert hij zijn bijzondere sculpturen die variëren van monumentaal (poorten, trappen) tot minuscuul. Hij heeft ook net een Bed en Breakfast geopend om kunstenaars te ontvangen, die workshops bij hem kunnen volgen.
Waarom heeft een internationaal bekende kunstenaar voor Lormes gekozen?
Ik kwam al lang in Frankrijk en ik had vrienden in de buurt van Vauclaix wonen. Ik was al een tijdje op zoek naar een huis waar voldoende ruimte is voor meerdere vormen van kunst en bij toeval vond ik deze fantastische plek in Lormes. Deze voormalige bank heeft heel veel kamers, hoekjes en tuintjes met een unieke sfeer. Ik hield de kluiskamer intact om enkele van mijn werken tentoon te stellen. Bezoekers zijn altijd een beetje gespannen als ze hier binnenkomen, dat is best grappig…
Ik woon hier nu al een tijdje, maar ga nog wel regelmatig terug naar Nederland, waar ik vroeger met andere kunstenaars een oude fabriek deelde, die is omgebouwd tot ateliers en tentoonstellingsruimten. Sinds enkele jaren is er in Lormes, wat betreft kunst, iets bijzonders gaande. Veel artiesten verhuizen hierheen. Een klein vonkje in het begin is nu een groot vuur aan het worden!
Hoe bent u beeldhouwer geworden?
Op latere leeftijd… Ik was management trainer van beroep, maar ik heb altijd van kunst gehouden. Ik begon met metaal te werken toen ik 40 was, daarna met glas… Ik hou ervan materialen te combineren, verschillende werelden samen te brengen, zoals met mijn vriend Peter Hiemstra, die keramist is, met wie ik deze ‘caravans’ vol personages en voorwerpen maak. Ik heb het virus doorgegeven aan mijn zoon, ook een beeldhouwer… Ik geef mijn werk ook graag door, vandaar het idee om een Bed en Breakfast erbij te beginnen met workshops. Ik vind het leuk om te zien wat jonge kunstenaars doen. Voor mij moet kunst niet op een voetstuk worden geplaatst, het moet voor iedereen toegankelijk zijn en ik zou in de toekomst graag met kinderen werken.
Krijgt u veel bezoekers uit Lormes of de regio?
Ja, mensen zijn heel nieuwsgierig en aarzelen niet om te komen kijken, om vragen te stellen… Ik vind dat leuk, praten met mensen en nu ik goed Frans spreek is het ook een stuk makkelijker. Ik voel me goed geïntegreerd, het leven is hier echt aangenaam. Wij zijn bezig om een boekje over alle galeries in Lormes samen te stellen en ik kijk nu al weer uit naar de open huis workshops die in augustus voor het tweede jaar zullen plaatsvinden.
Aart Sierksma
Bron: À la rencontre du sculpteur Henk Slomp, installé dans une ancienne banque à Lormes
Twee Nederlandse families vestigen zich in de Morvan
Twee nieuwe Nederlandse echtparen komen zich in de Nièvre vestigen dankzij een door het departement opgezette regeling. Al tien jaar lang wordt hier met succes aan gewerkt.
Le Conseil départemental (De departementale volksvertegenwoordiging) van de Nièvre heeft een beleid ontwikkeld om de vestiging van nieuwe bevolkingsgroepen te bevorderen, met name op het platteland, waarbij de Morvan op plaats één staat. Zij richten zich daarbij vooral op een nieuwe groep Nederlanders.
Dit jaar werden de nieuwe bewoners welkom geheten door de leden van de Communauté de communes Bazois Loire Morvan, in Châtillon-en-Bazois. De receptie werd verzorgd door Lucille Marlot (ontwikkelingsfunctionaris, belast met nieuwe bevolkingsgroepen), Yannick Baudry en Séverine Cailliau van Nièvre Attractive, Sébastien Chatre als BGE-coördinator (Boutique de Gestion et de la création d’Entreprise, een bureau dat nieuwe ondernemers ondersteuning biedt) en Lonnecke Grobben (tolk en vastgoedmakelaar).
Voor Jeroen Baten en Marleen Bron, en ook voor Saskia en Marcel De Lange, de twee Nederlandse echtparen, was het in de eerste plaats een presentatie van de Nièvre en haar mogelijkheden. ‘s Middags brachten ze een bezoek aan een Nederlands koppel dat al in de Bazois woont, Bert Van Kooten en Monique Kaasjager, eigenaars van de bed and breakfast Le Bazois, in Mont-et-Marré. Saskia en Marcel De Lange zijn bezig met de overname van Les hirondelles nivernaises. Een gîte met een bed & breakfast in Anlezy, dat zich in het bijzonder richt op gehandicapten.
Jeroen Baten en Marleen Bron hebben net een boerderij gevonden in de buurt van Château-Chinon met een oude schuur die ze willen opknappen om er een trainingsruimte van te maken voor een ondersteuningsproject rond digitale technologie. Een onderdompeling van een week die zijn vruchten afwierp voor deze twee koppels die de Nièvre kozen voor de rust, de ruimte, het groen, en het goede leven.
De volksvertegenwoordiging van de Nièvre is sinds tien jaar verantwoordelijk voor de logistiek van dit opvangbeleid, dat ze een jaar geleden aan Nièvre Attractive hebben toevertrouwd. Tot dusver hebben zich dankzij deze regeling een veertigtal Nederlandse gezinnen in de Nièvre gevestigd.
Aart Sierksma
Bron: Deux familles des Pays-Bas vont s’implanter dans le Morvan
Nederlandse schilderes Jacqueline Ezendam
Jacqueline Ezendam kwam vier jaar geleden naar Lormes en woont in een prachtig oud huis naast de kerk van Saint Alban. Daarvoor had ze al zeven jaar in Frankrijk gewoond, in Fayl-Billot bij Langres. In Lormes heeft zij haar atelier met galerie ingericht die zij graag deelt met andere kunstenaars, zoals de schilder Benjamin Levesque.
Jacqueline, Jaq in haar artiestennaam, is geboren in Nederland. Zij studeerde aan de kunstacademie, maar, zegt ze, ‘mijn vader vond het maar niks omdat er veel abstracte kunst was’. Maar het verlangen om te schilderen was geboren en heeft haar nooit meer losgelaten. Jacqueline had een succesvolle carrière als etaleur en was, samen met haar man, ook geïnteresseerd in antiek en curiosa. Zij verzamelde wassen beelden, oude draaimolens, modellen van kastelen, enz.
Al deze verzamelde werken vormde een buitengewone wereld waarvan zij vele herinneringen in foto’s heeft bewaard. Haar passie voor dit vak bracht haar ertoe de wereld rond te reizen om deze zeldzame voorwerpen te kopen en met de hulp van haar zoon Bart een galerie te openen in een oud station in Vroomshop, waar zij ook haar schildersatelier vestigde.
Na de dood van haar man, verkocht ze de galerie in Vroomshoop. ‘Dit was een moeilijke tijd. Vanaf deze periode zocht ik mijn toevlucht in de schilderkunst. Mijn schilderijen uit die tijd zijn nogal heftig,’ legt ze uit, ‘ik moest mijn pijn uitdrukken door middel van mijn werk. Op dit moment voel ik me een stuk rustiger, ik schilder nu veel bloemen en mijn kleuren zijn vrolijk.’
En dan maakt Jacqueline ook nog prachtige portretten. Ook al houdt zij nog zo van abstract, zij vangt met gevoeligheid en kracht de essentie van een persoonlijkheid op haar doeken.
Zij heeft een schilderij op groot formaat gemaakt, opgedragen aan Paula Cunat-Fuster, een markante persoonlijkheid uit Lormes, die onlangs is overleden. Het schilderij zal binnenkort worden tentoongesteld in het huis van Carlos, het Grand Café, waar Paula vroeger woonde. De andere schilderijen van Jacqueline Ezendam zijn te zien op rue de la Montée-de-l’Église 13. Je kunt hier kennismaken met deze hartelijke kunstenares. De deur staat open.
Aart Sierksma
Bron: Originaire des Pays-Bas, l’artiste est une portraitiste reconnu
De waterrekening
In de Nièvre schommelt de prijs van water volgens de laatste beschikbare gegevens tussen 1 en 3,75 euro per kubieke meter. Waarom is er zo’n groot verschil?
Grofweg zijn er drie factoren die van belang zijn:
1. De geografische ligging van de gemeente.
2. De politieke situatie.
3. De geschiedenis.
Op de waterrekening staan twee hoofdrubrieken aangegeven: drinkwater en sanitair. Deze zijn weer onderverdeeld in: abonnement, consumptie, BTW… voor een totaal dat soms sterk verschilt van gemeente tot gemeente.
Wel of geen abonnement
Een jaarlijkse bijdrage wordt overeengekomen tussen de plaatselijke autoriteit (de gemeente, het samenwerkingsverband van gemeenten) en het bedrijf dat het water beheert: Saur, Véolia of Suez in de Nièvre.
Het kan ook zo zijn dat de gemeente gekozen heeft om de waterhuishouding niet over te dragen. In dat geval heeft de gemeente het water in eigen beheer. Dit is vaak het geval in plattelandsgemeenten. Een gemeente met een eigen openbare dienst wint aan autonomie en is vaak voordeliger uit. Een gemeente die het beheer overgedragen heeft aan een waterbedrijf heeft er verder geen omkijken meer naar en heeft geen personeel te managen.
Het abonnement financiert gedeeltelijk de investeringen die in het netwerk moeten worden gedaan en die door de gemeenschap en het waterbedrijf worden betaald. Het is een basis voor alle gebruikers, ongeacht hun verbruik, om de werkzaamheden te helpen financieren. In het geval van een tweede huis bijvoorbeeld, zou het verbruik niet de kosten dekken van het onderhoud van het netwerk naar de woning. Het abonnement compenseert dat.
Hoeveel water verbruik je
Een huishouden van drie personen verbruikt gemiddeld 120 m³ water per jaar. Op de rekening wordt bij de rubriek ‘verbruik’ logischerwijs meer in rekening gebracht aan degenen die dit gemiddelde overschrijden. Maar het is niet alleen de prijs van het verbruikte water dat in rekening wordt gebracht. Er kan ook een vergoeding zijn voor de financiering van bijvoorbeeld een stuwdam of een aandeel dat dient om de werking van de infrastructuur te financieren. Wat in rekening wordt gebracht is evenredig met het verbruik.
Er is ook een deel van de rekening dat naar de watermaatschappijen gaat. Dit geld wordt gebruikt om watervervuiling tegen te gaan, de waterkwaliteit te verbeteren, de watervoorraden in stand te houden, waterzuiveringsinstallaties te bouwen, de waterwegen te herstellen… Het kan ook worden herverdeeld onder lokale overheden, bijvoorbeeld via subsidies wanneer zij hun netwerk moderniseren. Het kan ook diensten financieren, zoals de watervoorziening van het departement.
Hoeveel BTW
Dit is de belasting die aan de staat wordt betaald: 5,5% voor drinkwater en 10% voor sanitaire voorzieningen. Deze belasting kan worden terugbetaald in de vorm van subsidies aan lokale overheden, met name in het kader van de Dotation d’équipements des territoires ruraux. Voor een gemeente met minder dan 3.000 inwoners is deze BTW facultatief. Gemeenten die deze niet betalen, krijgen deze echter niet terug in geval van werkzaamheden.
Welke onderhandelingen zijn mogelijk?
Over contracten tussen lokale overheden en waterbedrijven wordt om de 12 jaar opnieuw onderhandeld, of sinds de wet-Sapin om de 20 jaar. Voorheen konden deze contracten 50 jaar duren. Bij de heronderhandelingen hangt alles af van de concurrentie tussen de waterbedrijven: is die sterk, dan dalen de prijzen, zo niet, dan stagneren ze.
Geografische ligging en hulpbronnen
Als de woningen ver uit elkaar liggen, is het netwerk uitgebreider en duurder in onderhoud. Als er een bron boven de gemeente ligt, hoeft er niet te worden gepompt, omdat de zwaartekracht zijn werk doet, en hoeft het water niet te worden gezuiverd, omdat de kwaliteit al goed is.
Maar in het algemeen wordt er bij het opstellen van de waterfactuur rekening gehouden met alle factoren die een rol spelen. Het waterbedrijf of de overheid is verplicht de begroting in evenwicht te houden: zij berekenen hun personeelskosten, hun leningen, hun toekomstige investeringen en bepalen aldus de rekeningen voor de afnemers.
Aart Sierksma
Bron: Facture d’eau : on vous explique ce que vous payez et pourquoi [Marlène Martin]