Het Amerikaanse ziekenhuis in Saint-Parize-le-Châtel 100 jaar later

40.000 bedden
De verbinding tussen de lokale geschiedenis en die van de Verenigde Staten werd in Saint-Parize-le-Châtel van 23 tot en met 25 juni herdacht, met de herinnering aan een gigantisch militair ziekenhuis gebouwd aan het einde van de eerste wereldoorlog. Eén van de grootste Amerikaanse ziekenhuizen in Europa, met ongeveer 700 barakken op 300 hectare, en een mogelijke capaciteit van 40.000 bedden.
In januari 1918 begon het Amerikaanse leger de bouw van dit ziekenhuis, achter het front maar gemakkelijk bereikbaar. Vanaf de havens aan de Atlantische kust hebben de Amerikanen verschillende bases in het centrum van Frankrijk opgezet. “Het spoor was erg belangrijk en de Nièvre beschikte over een spoorwegknooppunt,” legt Alexandre Coulaud uit. Alexandre Coulaud is archeoloog van de ‘Inrap’ (Institut national de recherches archéologiques préventives) en specialist van ‘la Grande Guerre’, zoals de Fransen de eerste wereldoorlog noemen.
Voor de enorme bouwplaats werden veel Vietnamezen gemobiliseerd. Er is een buizenstelsel van 8 km naar de rivier de Allier aangelegd om over voldoende water te kunnen beschikken. Het geheel werd verdeeld in 20 blokken. Ieder blok had de beschikking over een autonoom ziekenhuis, onder afzonderlijk gezag. Elk blok had duizend medewerkers (artsen, verpleegkundigen, enz.). Ongeveer twaalf blokken zijn daadwerkelijk in bedrijf geweest tussen augustus 1918, de aankomst van de eerste trein met gewonden, en mei 1919 toen het kamp al weer sloot.
“De Amerikanen wilden het zo groot aanpakken, omdat ze een langere oorlog hadden verwacht, tot 1921 of 1922,” voegt Alexandre Coulaud eraan toe. Hij raakte gepassioneerd door dit onderwerp toen hij per ongeluk het bestaan van het kamp in 2014 ontdekte.

 

Stenen fundamenten, evacuatiegangen, afvalputten
Tijdens onderzoekwerkzaamheden van ‘Inrap’ voor toekomstige ontwikkelingen van het circuit van Magny-Cours, waarvan bekend is dat de ondergrond rijk is aan Gallo-Romeinse overblijfselen, hebben andere archeologen Alexandre Coulaud op de hoogte gebracht van deze sporen van de hedendaagse geschiedenis. “Zelfs de regionale archeologische afdeling wist het niet. Er is drie weken lang keihard gewerkt om fundamentresten, evacuatiegangen, afvalputten met conserven, flessen, tabakspakketten, medicijnflessen, parfums enzovoorts bloot te leggen”. Een deel van deze ontdekkingen is in Saint-Parize door Alexandre Coulaud gepresenteerd.

Hun leger was zwak in die tijd, maar de geleverde logistieke inspanning was buitengewoon
Voor Alexandre Coulaud illustreert dit stuk geschiedenis vooral de kracht van de Amerikaanse logistiek. “Hun leger was toen zwak, maar de logistieke inspanning compenseerde deze zwakte ruimschoots.”
Het ziekenhuiskamp, met zijn laboratoria en chirurgen, was ook een plaats van wetenschappelijke vooruitgang. Hier is het ontsmettingsmiddel ‘Dakin’ ontdekt door twee chirurgen (waaronder Henry Dakin). En in deze ziekenhuizen is ook de eerste draagbare röntgenapparatuur ontwikkeld.
Sedert deze ontdekking heeft Alexandre Coulaud zich opnieuw gespecialiseerd in onderzoek naar de Amerikanen tijdens de Eerste Wereldoorlog en hij is van plan om er mee door te gaan: “We zijn nog maar aan het begin van het onderzoek. Dit kamp is het grootste dat we in Frankrijk hebben gevonden. Er is hier genoeg materiaal voor tien jaar onderzoek.”

Aart Sierksma

Bron: ljdc, Le souvenir de l’hôpital américain de Saint-Parize-le-Châtel 100 ans après [Alain Gavriloff]